Samenvatting Ecologisch inrichtingsadvies
Het Waterschap de Dommel en de Gemeente Tilburg (en inmiddels vele andere betrokken partijen) werken samen om middels ecologisch beheer en eenmalige herinrichtingsmaatregelen bee-o-topen te ontwikkelen in het projectgebied: landschapspark Moerenburg en de Piushaven. Een bee-o-toop is ‘een leefgebied met een zo hoog mogelijke diversiteit aan inheemse dracht- en waardplanten en een goed voedselaanbod voor bijen en andere (bestuivende) insecten’. Daarnaast wordt gewerkt aan een nieuwe invulling voor de voormalige RWZI Moerenburg, welke sinds 2005 uit gebruik is genomen als rioolwaterzuivering. Dit samenwerkingsverband is uniek te noemen omdat waterschap de Dommel en de gemeente Tilburg nog niet eerder op deze wijze samen hebben gewerkt.
In het kader van het project ‘Bee-o-topen Moerenburg-Piushaven’ is een ecologisch inrichtingsadvies opgesteld voor de voormalige RWZI Moerenburg, de helofytenfilters, velden langs de Gouwe, de Leij, de Korvelse waterloop en de randen van de Piushaven. Deze locaties zijn gekozen om hun lage voedselwaarde en, omdat deze gebieden al eigendom zijn van de Gemeente Tilburg of waterschap de Dommel, makkelijker om te vormen zijn. Het ecologisch inrichtingsadvies is gericht op het bevorderen van de diversiteit van bijen in het bijzonder, maar ook vlinders, zweefvliegen en andere (bestuivende) insecten. Aan de hand van een literatuurstudie en interviews is bepaald welke eisen bijen stellen aan hun omgeving. Hieruit blijkt dat de aanwezigheid van nestplekken en bloemen met een hoge drachtwaarde essentieel zijn voor een goed ontwikkeld ‘bee-o-toop’. Aan de hand van monitoring in tien deelgebieden binnen het projectgebied en een inventarisatie op het terrein van de voormalige RWZI Moerenburg is gekeken naar wat er in mei en juni 2015 aan waard- en drachtplanten en bestuivende insecten aanwezig was. Het is gebleken dat de deelgebieden Voorste Stroom en Nieuwe Leij een redelijk diversiteit en een goed voedselaanbod voor bestuivers herbergen. Dat terwijl de helofytenfilters (eerste en tweede fase), het voormalige waterzuiveringsterrein en velden rondom de ijzeren reconstructie van Huize Moerenburg gekenmerkt worden door een zeer lage voedselwaarde en zeer lage diversiteit. Er werden (vrijwel) geen bestuivende insecten aangetroffen. Op basis van deze informatie is voor enkele locaties beschreven wat de knelpunten zijn voor bestuivende insecten en hoe het gebied geschikter kan worden gemaakt voor bestuivende insecten. Tevens is een kort advies uitgebracht met betrekking tot het konijnenoverschot en het uitblijven van rietontwikkeling langs de oevers van het helofytenfilter tweede fase.
De focus van het voorliggende rapport is het inrichtingsadvies voor de voormalige RWZI Moerenburg. Er zijn o.a. voorstellen gedaan voor ontwikkeling van bloemrijke graslanden (inzaaien en beheer), het toevoegen van struiken met drachtwaarde en het plaatsen van bijenhotels en stobbenwallen. Daarnaast zijn adviezen opgesteld voor de droge delen langs de Korvelse Waterloop, een veld naast het Grollegat, een veld nabij de Voorste Stroom, het Piushavengebied, de wandelpaden en velden rondom de ijzeren reconstructie van Huize Moerenburg en de ‘vochtige weide’ ten zuiden van de Meierijbaan. Deze aanbevelingen komen voornamelijk neer op het verhogen van de voedselwaarde van het gebied voor bestuivers, en het zorgen voor voldoende voedsel gedurende het hele jaar