Wandelen en varen
Natuurleerpad
Natuur Moerenburg
De wateren
1 Wilhelminakanaal
2 - 3 De Voorste Stroom / Nieuwe Leij
4 Oude Leij
5 Korvelse Waterloop
6 Zwarte Reit
7 - 9 Waterplassen
10 Rioolgemaal Moerenburg
1 Het Wilhelminakanaal
Het Wilhelminakanaal heeft een belangrijke functie voor de scheepvaart en voor recreatie. Het kanaal is in het Provinciaal Waterhuishoudingsplan 2 aangewezen als ecologische verbindingszone.
2 en 3 De Voorste Stroom / Nieuwe Leij
De Voorste Stroom is een laaglandbeek. De beek komt via een duiker onder het Wilhelminakanaal in Moerenburg. Tot aan het Wilhelminakanaal heeft de beek de naam De Nieuwe Leij. De beek loopt door het zuidelijke gedeelte van het gebied Moerenburg en verdwijnt met een duiker onder de A65 uit het gebied. De beek wordt voornamelijk gevoed door grondwater, afstromend oppervlaktewater en hemelwater over de gehele lengte van de beek. Door het geringe hoogteverschil bezit de beek een relatief lage stroomsnelheid, een zandige bodem en een sterk meanderende loop. Lees meer...
4 Oude Leij
Enkele honderden meters ten zuiden van de Nieuwe Leij loopt tussen Goirle en Berkel-Enschot nog de Oude Leij. Deze waterloop, die zich vroeger in Goirle ter hoogte van de watermolen afsplitste van de Nieuwe Leij, vormt (vormde) van oudsher de grens tussen Goirle en Tilburg enerzijds en Hilvarenbeek en Berkel-Enschot anderzijds. Ter hoogte van het ven de Bu(u)nder (of Grollegat) mondt de Oude Leij uit in de Nieuwe Leij. Op de oudste kadasterkaarten is nog te zien dat de Oude Leij vroeger door de Buunder stroomde en pas verderop, op het grondgebied van Berkel-Enschot samenvloeide met de Nieuwe Leij. Een restant van de oude bedding is nog steeds zichtbaar aan de oostzijde van de Koebrugseweg, tegenover de Buunder.
5 Korvelse waterloop
De Nieuwe Leij ontving aan haar linkeroever water van een aantal zijriviertjes, waarvan sommige op hun beurt weer water ontvingen van kleinere stroompjes. Twee hiervan zijn: de Katsbogte, de Korvelse waterloop en de Zwartreit.
De Korvelse waterloop ontsprong ten zuidoosten van het Korvelplein, in het gebied dat vroeger de Poel heette. Na passage van de Oerlesestraat liep de waterloop oostwaarts, om bij de Koebrugseweg in de Leij uit te monden. De Piushaven en het zijkanaal naar de Piushaven liggen gedeeltelijk op het tracé van deze voormalige waterloop. Op de plaats waar de Beeksedijk (de huidige Lanciersstraat-Kruisvaardersstraat) de waterloop kruiste, lag vroeger eveneens een voorde.
6 Zwarte Reit
De Zwarte Reit (ook wel Zwartrijt) begon oorspronkelijk nabij de huidige Missionarisstraat, boog ten zuiden van het Wilhelminapark naar het oosten af en liep tenslotte in zuidoostelijk richting naar de Nieuwe Leij. Het noord-zuid lopende deel vormde eeuwenlang de grens met Berkel. Delen ervan komen in 16e-eeuwse bronnen voor als Hoogh Soo, Soeije en Caureit. Soei of Zoei is een naam die we vaker tegenkomen bij waterlopen. Zwart in Zwartreit zou een verbastering kunnen zijn van zwet, hetgeen grens betekent.Van deze waterloop resteert nog het gedeelte ten zuiden van Industrieterrein Loven. Lees meer...
7, 8 en 9 Waterplassen
De grootste plassen zijn ontstaan als zandwinplassen ten behoeve van de bouw van verkeersknooppunt de Baars. Verder is er nog een aantal vennen in het gebied te vinden. Vennen zijn van oorsprong ondiepe geïsoleerde plassen met een licht zuur en weinig voedselrijk karakter. De waterstand is voor een belangrijk deel afhankelijk van neerslag en verdamping. Een bijzonder element in het gebied is het Grollengat (9), mogelijk een oude molenvijver.
10 Rioolgemaal Moerenburg
In 1932 besloot de Tilburgse gemeenteraad al het afvalwater dat afgewaterd werd op het riviertje de Leij te reinigen (een gevolg van de Voorste Stroom-arresten uit 1915). Vijf jaar later werd de zuiveringsinstallatie in Tilburg-Oost in gebruik genomen. Inmiddels is de rioolwaterzuivering Tilburg-oost verbouwd tot rioolgemaal. Dit gemaal is het verzamelpunt voor rioolwater van het centrum. Via een persleiding wordt het rioolwater getransporteerd naar de RWZI Tilburg-Noord. Tijdens hevige regenval wordt een deel van de aanvoer ter plaatse van het rioolgemaal in eerste instantie in twee buffertanks opgevangen en in tweede instantie in een helofytenbuffer (een zuiveringsmoeras) opgeslagen en gezuiverd. In het midden van het nieuwe watersysteem is een rust- en uitzichtplek aangelegd.